tarihe yardımcı bilimler
TARİHE YARDIMCI BİLİMLER
Tarih araştırmalarında kullanılanbelge ve kaynakların çeşitliliği diğer bilim dallarından
yararlanmayı zorunlu kılmaktadır.
Coğrafya (Yer ve iklim bilimi): İnsanların üzerinde yaşadıkları ve olayların gerçekleşti
ği yerin iklim şartları ve bitki örtüsü insanlar üzerinde etkilidir.Özellikle Beşeri coğrafya
coğfrafyanın insan yaşantısı üzerindeki etkisini inceler.
Arkeoloji (kazı bilimi): Daha çok tarih öncesi dönemlere ait insanların kullanmış
oldukları araç ve gereçleri yer ve su altından çıkararak inceleyen bilimdir.
Antropoloji (Irk bilimi): Kazılar sonucunda ortaya çıkarılan insan iskeletlerini ve özellik
le kafataslarını inceleyerek insan ırklarını sınıflandıran bilimdir.Irkların dünya üzerinde
hangi bölgelere göç ettiklerive kültürlerin birbirleriyle hangi coğrafyalardaetkileşime
girdikleri bu bilim yardımıyla açıklanabilr.
Etnografya (kültür bilimi): toplumların örf , adet ve gelenek gibi öz kültürlerini inceleyen
bilimdir.
Kronoji (Takvim ve zaman bilimi): Olayların gerçekleşme zamanını bildirerek tarihe
yardımcı olur. Olayların meydana geliş sırasını belirler, zamana göre tasnif edilerek
inceleme ve öğrenmede kolaylık sağlar.
Epigrafya (Kitabeler bilimi): Orhun abideleri gibi, anıtlar ve taşlar üzerindeki yazıları
inceleyen bilimdir.
Paleografya (yazı bilimi): Tarih araştırmalarında kullanılan vesikalar değişik karakter
lere sahip yazılarla yazılmıştır. Mısır'ın hiyeroglifleri, mezopotamya'nın çivi yazısı
avrupalıların latin alfabesi, Türklerin göktürk ve uygur alfabeleri gibi.Bundan dolayı
eski yazı ve yazı türlerini inceleyerek tarihe yardımcı olan bilim paleografyadır.
Filoloji (Dil bilimi): Filoloji geçmişte varolmuş diller ile günümüzde konuşulan diller
arasındaki ilişkileri inceler. böylece yoplumlar arasındaki kültürel etkileşim konusunun
aydınlatılmasında da tarihe yardımcı olur.
Diplomatik: Devletlerin iç ve dış yazışmalarını, bu yazışma belgelerinin türlerini,şekil
lerini, konularını dillere göre antlaşma metinlerindeki farklılıkları inceler. Bubilim dalı,
belgelerin gerçek yada sahteliğini tespit etmede de tarih bilimine yardımcı olur.
Nümizmatik: Geçmişte basılmış paralarıinceler. eski paralar; devletlerin ekonomik
durumu, bağımsızlığı, devlet merkezleri ve hükümdarların yönetimde kaldıkları
dönemler hakkında bilgi verir.
Sosyoloji: Toplum bilimidir. Toplumların örgütlenmesi, yönetimleri ve sosyal hayat
ları hakkında bilgi verir.