iyonyalılar
İYONYALILAR
Yunanistan'dan gelen akalar Batı Anadolu'da, Ege kıyılarında, Efes, Milet, Foça ve
İzmir'de şehir devletleri kurmuşlardır. Ayrıca akdeniz ve karadenizde de koloniler
kurarak bugünkü bir çok yerleşim yerinin temelini atmışlardır.Şehir devletleri şeklinde
örgütlendikleri için siyasi birlik kuramamışlardır. Merziyetçi bir yönetim anlayışının
olmaması önce oligarşik daha sonra demokratik yönetim anlayışının ortaya çıkmasında
etkili olmuştur. Bu durum iyonyalılarda özgür düşünce ortamının doğmasını kolaylaş-
tırmış, bilim ve felsefe alanında ilerlemelerine ortam hazırlamıştır.
M.Ö 5.yüzyıla kadar Yunanistan'ı etkileyen iyonyalılar bir anlamda avrupa uygarlığının
özünü oluşturmuştur. Miletli tales güneş tutulmasını önceden hesaplamıştır. Pisagor
ilk kez dünyanın yuvarlak olduğunu ileri sürmüş matematik ve geometriye bilimsellik
kazandırmıştır. Tales dünyanın ana maddesinin su olduğunu ileri sürerken Anaksimenes
her şeyin havadan meydana geldiğini söylemiştir.
İyon kolonilerinin kurulmasında vatan edinme düşüncesi etkili olmuştur. Bu nedenle bu
koloniler iyonların yönetiminde uzun süre kalabilmiştir. İyonların Ön asyadan gelen ticaret
yollarının kesişmesi noktalarında bulunmaları nedeniyle kültürel etkileşim ve bilimsel
faaliyetler gelişmiştir.
İyonyalılar mimaride iyon nizamı adı verilen bir üslup geliştirmişlerdir. Efeste Artemis
Tapınağı sisam adasındaki Hera tapınakları en önemli sanat eserleridir. M.Ö VII.yüzyılda
Lidyanın egemenliğine giren iyonya şehir devletleri daha sonra pers imparatorluğuna
bağlanmışlardır.
