roma imparatorluğu dönemi
ROMA İMPARATORLUĞU
İtalyan yarımadasında M.Ö. 753'de kurulan Roma Devletinin tarihi başlıca üç dönemde
incelenir.Önceleri Krallıkla yönetilen Roma'da M.Ö. VI.yüzyılın sonunda Cumhuriyet
yönetimine geçilmiştir. Cumhuriyet döneminde Roma gelişme göstererek bütün akdeniz
havzasına hakim olmuştur. Sezarın yarine geçen yeğeni Oktavianus hizmetleri karşılığında
senato tarafından Agustus ünvanıyla imparatorluk dönemini başlatmıştır.İmparatorluk
döneminde Anadolu bayındır bir ülke haline gelmiştir.
Romalılar yaptıkları yollarla şehirleri birbirine bağlamış ulaşımı kolaylaştırmış ve mekan
birliğini sağlamıştır. Kentlere stadyumlar, tiyatrolar, belediye binaları, hamamlar, kütüphane
ler ve Agora denen büyük meydanlar yapmışlardır. Romalılar, İtalya dışındai yerlere
yerleşmemişler, merkez dışındaki yerleri valileri vasıtasıyla idare etmişlerdir. Yerli kültürlere
dokunulmaması kültürel birliğin gerçekleşmemesine neden olmuştur.
Roma imparatorluğu çok geniş sınırlara sahip bir devlet olduğu için farklı kültürlerin bir arada
yaşamasına da olanak sağlamıştır. Özellikle italya yarımadası ve Anadolu'da kalıcı eserler
bırakmışlardır.
Sınıf farklılığının olduğu Romada halk patrici ve pleb olmak üzere iki gruba ayrılmıştır.
Roma medeniyetinde kölelik çok yaygındır. Sınıf çatışmasını engellemek, toplum içerisinde
huzur ve barışı sağlamak amacıyla yunan kanunlarının da etkisiyle Romada hukuk fikri
gelişmiştir. Romada hazırlanan oniki levha kanunları patrici ve plebler arasındaki mücadeleleri
sona erdirdiği gibi günümüz çağdaş Avrupa hukukunun da temellerini oluşturmuştur.
Çok geniş sınırlara ulaşmış olan Roma imparatorluğunda Latin kültürü ile diğer kültürler
arasında sanatsal ve bilimsel alanlarda karşılıklı etkileşim yaşanmıştır.
Romalılar Mısırlıların kullandığı Güneş yılı esaslı takvimi geliştirerek Jüllien takvimi adıyla
Avrupada da kullanılmasını sağlamışlardır. Bu takvimde son değişiklikleri Papa XIII.Gregor
yaptığı için günümüzde Avrupalıların kullandığı bu takvime Gregoryen takvimi denilmektedir
İlk kez Fenikelilerin icat ettiği alfabe sırasıyla önce yunanlılar sonrada Romalılar tarafından
geliştirilmiş ve günümüze Latin alfabesi olarak ulaşmıştır.
İlk dönemlerinde çok tanrılı dinlere inanan Romalılar yeni bir din olan Hristiyanlığıa karşı
çıkmışlardır.Fakat roma toplumu içerisinde Hristiyanlığın yayılmasını engelleyemeyince
bu dini M.S . 313 Mİlano Fermanıyla serbest bırakmışlardır. M.S .381'de de hristiyanlığı
resmi din olarak kabul etmişlerdir.Hristiyanlık Kudüste ortaya çıkmış olmasına rağmen
Roma imparatorluğu bu dinin merkez yönetim örgütünü Romada kurmuştur. Bu durum
devletin dinsel faaliyetleri denetim altında tutmak ve yönlendirmek istediğinin bir göstergesidir
Roma imparatorluğu 375'de başlayan kavimler Göçü sonucunda 395'de Doğu ve Batı olmak
üzere ikiye ayrılmış 476'da Batı Roma yıkılmıştır. Doğu Roma ise Ortaçağ boyunca
varlığını devam ettirmiş ve 1453de Fatih Sultan Mehmet tarafından yıkılmıştır. Ülkemizde
Romalılar tarafından yapılmış yapı kalıntıları su yolları köprüler ve kemerler vardır.
İstanbulda Bozdoğan su kemeri ile Çemberlitaş; Ankarada Ogüst Mabedi Roma Hamamı
günümüze kalan önemli eserleridir.
